Xin chào mọi người, mình là Tiến. Nhân dịp vừa mới thi IELTS máy ở BC được 6.5 overall, cũng khá nhiều bạn bè/anh/chị nhắn tin hỏi lộ trình, phương pháp, công cụ mình đã và đang áp dụng từ một đứa mất gốc Tiếng Anh. Và đấy là lí do bài viết này ra đời.

Điều đầu tiên, 6.5 IELTS không phải là điểm số cao, bởi vì ngoài kia còn rất nhiều siêu nhân 8.0-9.0 IELTS. Bài viết này đơn giản chỉ là tổng hợp quá trình mình đã đi qua, các phương pháp, công cụ mình đã và đang sử dụng, để học tiếng Anh, mọi người có thể tham khảo nhé.

Tóm tắt về hành trình của mình:

• 2016: Mình khoanh 39 câu A, 1 câu B trong bài thi tốt nghiệp Tiếng Anh THPT quốc gia. Được 2.13 điểm.

• 2020: Test TOEIC 2 kĩ năng ở trung tâm, khoanh bừa hết Listening và Reading vì không biết gì cả. Kết quả ~300 TOEIC.

• 7/2020. Sau hơn nửa năm học TOEIC, mục tiêu đi thi 700 → Kết quả được 605 điểm TOEIC.

• 10/2/2023: Sau khoảng 2 năm học IETLS. Mình đi thi với mục tiêu 7.0 overall → Kết quả được 6.5 overall (Câu chuyện đi thi IELTS lần đầu này cũng có khá nhiều yếu tố khiến mình chưa hài lòng, nhưng lần đầu thi được 6.5 mình thấy cũng tạm chấp nhận được).

---

Đọc qua phần tóm tắt trên thì mọi người chắc cũng hình dung qua được background của mình đúng không. Những khó khăn của mọi người khi học lại tiếng Anh thì chắc mình cũng đã từng trải qua:

• Học từ vựng như thế nào để hiệu quả?

• Áp dụng những phương pháp học nào?

• Tại sao đọc được nhưng không nghe được?

• Làm thế nào để tăng kĩ năng nói và viết?

• Làm thế nào để ABC, XYZ?

Thực ra thì mỗi người sẽ có một phương pháp học phù hợp với bản thân mình. Có rất nhiều những phương pháp học khác nhau, thế nên mọi người đừng ngần ngại thử nhiều phương pháp để chọn ra cách phù hợp nhất cho bản thân nhé.

”There are no mistakes, only lessons. Growth is a process of trial and error.”

1. Mới học lại Tiếng Anh, đây là thứ quan trọng nhất

• Rất nhiều người khuyên rằng học ngữ pháp, từ vựng, phát âm trước. Với mình những cái đó không phải là thứ quan trọng nhất ở thời điểm bắt đầu.

  Bạn thử tượng tượng xem bạn đang chán nản việc học lại Tiếng Anh, ai đó khuyên rằng bạn hãy học hết cuốn ngữ pháp Tiếng Anh dày 200-300 trang đi. Khả năng là bạn sẽ rụng ngay từ những ngày đầu vì chán đúng không?

• Với mình, thứ quan trọng nhất trước khi học bất cứ một điều gì đó là “Thay đổi tư duy” + “Mục tiêu rõ ràng”. Nếu bạn còn tự hỏi hay nói với bản thân mình rằng:

  • Thôi chắc mình không học được đâu!!! Mình dốt lắm!! Mình không có thời gian!!

  • IELTS 6.5, 7.0 khó lắm, phải cao thủ lắm mới học được!!!

NOTE: Mình chỉ đang lấy ví dụ điểm IELTS 6.5 là ở mức điểm phổ thông vì nó cũng là một bước tiến lớn so với những người mất gốc như mình.

Nếu như bạn còn đang ở dạng “fixed mindset” như thế, thì hãy cố gắng thay đổi suy nghĩ thành “growth mindset” nhé. Chưa học mà đã bàn lùi thế này thì.......

2. Xác định trình độ hiện tại và đặt mục tiêu

• Mọi người có thể đi test ở trung tâm hoặc qua một giáo viên nào đó, test 4 kĩ năng để xem trình độ hiện tại của mình đang là bao nhiêu.

• Đặt mục tiêu mình muốn hướng tới(VD: 0 → 6.5 trong 2 năm). Mình hay đặt theo cách “SMART goals”. Mọi người có thể tham khảo phương pháp này nhé.

3. Từ 0 đến 6.5 mất bao lâu?

• Dựa vào bảng “Guided Learning Hours” thì từ level 0 → 6.5(tương đương với B2) sẽ mất trung bình khoảng 600 giờ học tập có hướng dẫn . Nghĩa là bạn học có chủ đích theo sách hoặc có giáo viên hướng dẫn.

  

Mỗi người sẽ dành thời gian học một ngày khác nhau, và khả năng tiếp thu cũng khác nhau. Nhưng nhìn chung thì bạn có thể tự tính ra được theo công thức này:

Tổng số giờ học(theo level hướng tới) / số giờ học một ngày ⇒ Thời gian khoảng bao lâu.

4. Hiểu quy tắc Input - Output

• Hãy cố gắng tăng lượng Input đầu vào(Nghe và Đọc) thì sẽ có Output(Nói và Viết).

• Một số cách mọi người có thể tham khảo để tăng lượng Input:

  • Chuyển ngôn ngữ trên điện thoại, Facebook sang Tiếng Anh.

  • Nghe podcast, nghe nhạc Tiếng Anh khi đi dạo hay làm việc nhà.

  • Xem phim, vlog Tiếng Anh.

  • Đọc báo, tài liệu, tin tức bằng Tiếng Anh

  • ..v.v.v

⇒ Có rất nhiều cách để tăng lượng Input, tuỳ vào sở thích và chủ đề của mỗi người. Nhưng điểm mấu chốt là hãy cố gắng “đắm chìm” vào môi trường ngôn ngữ nhiều nhất có thể.

5. Học phát âm như thế nào?

• Mọi người có thể học bộ IPA để biết cách phát âm, cũng như cách đặt lưỡi của các âm tiếng Anh. Mọi người có thể tham khảo các nguồn dưới đây:

  • Series học 42 âm IPA của Dan Hauer

  • Phát âm của Kenny N

  • IPA BBC Learning English

• Học phát âm sẽ giúp bạn hiểu được một từ được phát âm chuẩn sẽ như thế nào. Điều đó sẽ giúp bạn tăng khả năng nghe sau này. Nhiều từ chúng ta không nghe được, hay đọc thì hiểu nhưng không nghe được chính là do chúng ta phát âm sai đấy.

• Tips

  • Mọi người có thể dùng Elsa để tập luyện hằng ngày

  • Nếu mọi người muốn nghe/xem người bản xử phát âm từ đó như thế nào thì có thể lên trang https://youglish.com/ → Gõ từ muốn nghe → Trang này sẽ tìm kiếm dựa vào những video của người bản xứ trên Youtube.

  • 

6. Học từ vựng như thế nào?

• Mọi người nên học từ vựng theo cụm(Collocation), hoặc theo ngữ cảnh, không nên học theo từ đơn lẻ. Vì nếu học từ đơn lẻ thì nói và viết sẽ bị mất thời gian để nghĩ từ này phải ghép với từ gì. Và đấy là lí do chúng ta nên học theo cụm(Collocation)

  ⇒ Mọi người có thể search “Tên chủ đề + Collocation” rồi học theo. VD: “Weather Collocation” hoặc “Work Collocation” .v.v.. Hoặc tham khảo trên từ điển Collocation Ozdic

• Mọi người đừng quên nghe cả cách phát âm của từ đó nhé. Có thể dùng từ điển Cambridge hoặc Oxford

• Mình học từ vựng hằng ngày qua app Mochi Mochi vì app này áp dụng phương pháp Spaced Repetition. Mọi người có thể tìm hiểu phương pháp này, nếu thấy phù hợp với mình thì có thể tham khảo học qua app Mochi Mochi(Phí khoảng 400-500k/năm)

  

• Đọc sách, báo, tài liệu Tiếng Anh mỗi ngày để tăng lượng từ vựng. Mình hay đọc ở VnExpress International, National Geographic Education, Wikipedia, Doraemon Tiếng Anh.

• Vocab dành cho IELTS

  • Từ vựng 20 chủ đề nói trong IELTS: https://www.ieltsspeaking.co.uk/ielts-vocabulary

  • Khi mọi người ôn IELTS thì có thể đọc series "Boost Your Vocab" của thầy Đinh Thắng để tăng vocab, chuẩn bị cho phần làm đề Cam cũng như bài IELTS reading sau này.

• Tips

  • Mọi người có thể cài đặt extention Ejoy nhé. Chỉ cần click vào 1 từ tiếng Anh trên web hay video nó sẽ hiển thị nghĩa, cách phát âm, ví dụ, paraphase..v.v như thế này. Mình dùng cái này lâu lắm rồi, thay cho google translate. Và đặc biệt là nó free @@

    

7. Học ngữ pháp như thế nào?

• Mình thì không thích học ngữ pháp lắm, và chắc nhiều người trong số chúng ta cũng vậy. Mọi người có thể chọn 1 quyển để học những chủ điểm ngữ pháp cơ bản như cuốn Mindmap Ngữ Pháp.

8. Học Listening như thế nào?

• Mọi người có thể chuyển sang nghe những thứ mình thích bằng Tiếng Anh(blog, beauty, travel .v.v.) là được. Xem những thứ mình thích thì nó mới không bị chán, không bị bỏ cuộc giữa chừng, không nhất thiết phải nhồi những video học thuật hay khô khăn đâu.

• Đây là list Youtube channel mình hay xem:

  • AlexD Music Insight: Đây là nguồn cảm hứng của mình ở những ngày đầu học lại Tiếng Anh. A Đăng hay chia sẻ cách học, nguồn phù hợp cho người mới bắt đầu.

  • Matt D'Avella: Thanh niên này theo chủ nghĩa minimalism. Chia sẻ những thử nghiệm "30 ngày"

  • Yes Theory: Những video kênh này luôn khuyến khích người xem "Seek Discomfort" - Vượt qua vùng an toàn của bản thân.

  • TEDxTalks - Kênh giáo dục này thì quá nổi tiếng rồi

  • Peekaboo Kidz(Video giải thích dưới dạng hoạt hình rất hay, dễ hiểu, vì channel hướng tới người xem là trẻ em).

  • Veritasium và Vox (Mang tính thời sự)

  • Kurzgesagt – In a Nutshell và Koranos (Video giải thích dưới dạng hoạt hình giống Peekaboo Kidz. Thiên hướng chia sẻ về khoa học, vũ trụ và Trái Đất)

  • mrnigelng: Thanh niên nổi lên từ những review video cơm rang, cũng là một standup comedy nên xem cũng hài phết)

• Phim, series mình xem:

  • Series “Blue Planet II”(Series kinh điển của BBC nói về các môi trường sống trên Trái Đất và tình trạng biến đổi khí hậu). Mình đã cày trọn bộ 7 tập trong series này.

  • “David Attenborough: A Life on Our Planet” (David Attenborough là một phát thanh viên và nhà tự nhiên học người Anh. Giọng chính trong series “Blue Planet II” ở trên. Phim này ông kể lại cuộc đời mình và cả lịch sử tiến hóa của sự sống trên Trái Đất và dự đoán tương lai biến đối khí hậu của Trái Đất).

  • 2 series sitcom nổi tiếng là Friends và How I met your mother(Thể loại sitcom là những cuộc hội thoại giao tiếp hằng ngày như 5S Online của Việt Nam á. Mình thích xem How I met your mother hơn Friends vì có a chàng "bad boy" đào hoa Barney Stinson ).

• NOTE

  • Bạn không cần áp lực phải hiểu hết nội dung khi nghe đâu. Vì có những video có những từ học thuật hay cách nói tự nhiên của người bản xứ, và với những level thấp như mình thì hiểu 50-70% là quá tốt rồi.

  • Bạn có thể cài extention Ejoy để hiển thị 2 phụ đề Anh và Việt khi xem Youtube, Netflix(Ví dụ như ảnh dưới đây). Rất tiện đúng không nào!

    

9. Học Reading như thế nào?

• Đây là nguồn Reading mình hay đọc:

  • Doraemon Tiếng Anh: Mình là fan Doraemon từ bé kakaka

  • VnExpress International

  • Wikipedia: (Mình hay search về một chủ đề hay topic nào đó, nếu nó có trên trang Wikipedia thì mình sẽ đọc trên đây. Vì một bài đọc nó sẽ có nhiều từ khoá, chủ đề liên quan)

  • National Geographic: Mình thích đọc những thông tin liên quan đến môi trường nên hay đọc ở trang này)

10. Học Speaking như nào?

• Khi xem phim hoặc nghe tiếng Anh mọi người có thể nhại lại theo. Nó chính là phương pháp Shadowing

• Cố gắng “liên thiên” bằng Tiếng Anh khi đi ngoài đường, làm việc nhà, hoặc lúc rảnh rỗi để tăng kĩ năng nói, giúp mình nói lưu loát hơn. Và đặc biệt đừng sợ mắc lỗi khi nói.

• Mọi người cố gắng nói chậm lại để kiểm soát được phát âm, ngữ pháp cũng như ending sound là được(Giáo viên Philipines của mình bảo, rất nhiều học sinh Việt Nam hay bị quên nói ending sound).

• Hãy thử ghi âm lại giọng nói của mình để kiểm tra lỗi phát âm và ngữ pháp. Tin mình đi, bạn nghe lại giọng của bản thân chắc chắn sẽ thấy kinh tởm như thế nào @@

• Dành cho IELTS speaking:

  • Keith Speaking Academy channel - Bác này là cựu IELTS examiner, chia sẻ nhiều topic, chủ đề. Mình học được nhiều từ/cụm từ ở channel này.

    

11. Học Writing như nào?

• “Một mẩu bút chì cùn còn hơn một trí nhớ tốt”. Hãy viết mỗi ngày hoặc thỉnh thoảng viết blog, status hoặc comment tiếng Anh để cải thiện kĩ năng viết.

• Tips cho IELTS Writing:

  • Nếu bạn viết IELTS Writing essay có thể nhờ người chấm bài hoặc theo học một giáo viên, để họ đưa ra gợi ý và nhận xét để cải thiện khả năng viết cũng như band điểm của mình.

  • Đọc bài mẫu sample để có thể học cách hành văn, từ vựng một cách tự nhiên của người bản ngữ. Bài mẫu sample của thầy Simon

• Công cụ mình cho phần Writing

  • Grammarly: (Cái này để check ngữ pháp)

  • Thesaurus: Tìm từ paraphase(đồng nghĩa và trái nghĩa)

  • Quillbot: Web này giúp mình paraphase cả câu, đoạn văn của mình. Thời gian đầu mình hay dùng cái này để tăng khả năng paraphase của mình. LƯU Ý: Đây chỉ là tool, không phải người thật, dù sao cũng sẽ có những hạn chế.

  • 

12. Tài liệu trong quá trình học IELTS

• Tự học IELTS trong 100 ngày: Ngày trước mình có tham gia thử thách này, sẽ có mail tự động gửi bài làm cho mình mỗi ngày. Cũng dựa vào các bài trong cuốn Cam, việc được dí "deadline" mỗi ngày cũng giúp mình khá nhiều. Mọi người đang theo chương trình IELTS có thể tham khảo nhé.

• IELTS Nguyen Huyen: Chị này chia sẻ rất nhiều về từ vựng, cách học, phương pháp học IETLS. Những chia sẻ này rất dễ hiểu phù hợp cho những người mới. Mọi người có thể follow qua Facebook hoặc Youtube, website nhé

• Mình chỉ làm bộ đề Cam 11-17 và đọc từ vựng ở bộ Boost Your Vocab của thầy Đinh Thắng.

13. Tổng kết

• Trước khi học thì nên kiểm tra trình độ hiện tại của mình, và đặt mục tiêu cũng như thời gian gian dự kiến bỏ ra để đạt được nó.

• Khi mới bắt đầu học ngôn ngữ, việc “đem lòng si mê và yêu ngôn ngữ” quan trọng hơn phát âm, ngữ pháp, hay từ vựng. Việc yêu thích một ngữ, hiểu được ngôn ngữ sẽ giúp chúng ta học hỏi được nhiều thứ hay ho ngoài kia mới giúp chúng ta đi lâu dài được, chứ không phải học vì điểm số.

• Tăng lượng input(Nghe và Đọc) thì sẽ có output(Nói và Viết).

• Practice makes perfect. Hãy cố gắng duy trì, thực hành hằng ngày mọi người nhé.

Đây là hành trình từ 0 -> 6.5 IELTS của mình. Mình hiểu được những khó khăn của những người mất gốc hay đang vật lộn tìm ra những phương pháp hay công cụ làm sao để học Tiếng Anh hiệu quả, vì mình cũng từng như thế. Mong rằng những chia sẻ của mình có thể giúp ích để mọi người học tiếng Anh một cách dễ dàng hơn và hiệu quả hơn.

Mình là Tiến, hẹn gặp lại mọi người ở những bài viết tiếp theo.